Goguryeo (고구려)

Goguryeo ya da diğer ismiyle Koguryô, Kore yarımadası merkezinin kuzeyinde, Mançurya ve Primorsky Krai'nin güneyinde bulunan eski bir Kore krallığıdır.

Baekje ve Silla ile birlikte Kore'nin Üç Krallığı'ndan biridir. Kore yarımadasının kontrolünü sağlamak için aktif bir güç olan Goguryeo güç mücadelesi vermesinin yanında, Çin ve Japonya'yla ortak dış işleri rejimi ilişkisi içinde olmuştur.

12. yüzyıl Goryeo yazısı Samguk Sagi, Mançurya ve Kore'nin kuzeyini işgal etmiş M.Ö. 2. yüzyılda Gojoseon'un yıkılışından sonra Goguryeo'nun Buyeo prensi Jumong tarafından M.Ö. 37'de kurulduğunu, arkeolojik ve metin kalıntılarıyla desteklendiğini belirtmektedir.

Goguryeo, M.S. 668'de Silla - Tang ittifakıyla yıkılıncaya kadar Kuzeydoğu Asya'da büyük bir bölgesel güçtü. Yıkılıştan sonra toprakları Tang Hanedanlığı, Birleşik Silla ve Balhae arasında paylaşıldı.

TARİHİ
Goguryeo'nun Kuruluşu (M.Ö. 37)

Samguk Sagi ve Samguk Yusa'ya göre Buyeo krallığından Jumong adında bir prens, Buyeo sarayındaki diğer prenslerle iktidar mücadelesine girdikten sonra, Çin - Kuzey Kore sınırında Yalu ve T'ung-chia havzalarının ortasında olduğu düşünülen, yerel ismiyle Jolbon Buyeo olarak bilinen yere kaçarak Goguryeo devletini M.Ö. 37'de kurdu. Bazı bilginler Goguryeo'nun M.Ö. 2. yüzyılda kurulduğuna inanmaktadırlar. Han Shu (Han'ın Kitabı)'nun coğrafik monografisinde Goguryeo kelimesinden ilk defa M.Ö. 113'te Xuantu komutanlığı hükmü altında bir bölge olarak bahsedilmektedir. Tang'ın Eski Kitabı'nda ise Tang İmparatoru Taizong, Goguryeo'nun tarihinin 900 yıl olduğundan söz etmektedir. M.Ö. 75'te Yemaek kabilesinden (ilk Goguryeo tipi halk) bir grup Amnok Nehri vadisinden Çin'in Xuantu komutanlığının batısına kadar baskın yaptı. Tang'ın Eski ve Yeni Tarihleri, Samguk Sagi ve Nihon Sihoki gibi metin kalıntılarının yanında diğer eski kaynaklar da Goguryeo'nun M.Ö. 37'de yada 1. yüzyılın ortalarında kurulduğunu desteklemektedir. Arkeolojik kalıntılar Yemaek kabilelerinin M.Ö. 2. yüzyılda merkezileştiğini gösterse de; Goguryeo'dan geldiklerini gösteren herhangi bir kalıntı yoktur. Han Shu, Goguryeo'nun Yamaek kabilelerinden M.S. 12'de isyan edip Xuantu'nun hükmü altından çıkan bir grup olarak ele almaktadır.

Kuruluşunda Goguryeo halkı, Buyeo ve Yemaek halklarının bir karışımı olduğunu ve Yemaek başkanlarının önderliğinde kabilelerini Buyeo'dan kaçırabilmiş olduklarına inanmaktadır. San Guo Zhi (Üç Krallığın Kayıtları)'nin "Batılı Barbarlar Raporları" bölümünde Buyeo ve Yemaek halkının etnik köken olarak bağlantılı ve aynı dili konuştuklarını ifade etmektedir.

Jumong ve Kuruluş Efsanesi
Jumong'un adı ilk kez 4. yüzyılda Ulu İmparator Gwanggaeto Dikilitaşı'nda geçmektedir. Jumong, Hanja'nın Korece yazılışında 朱蒙 (Jumong, 주몽), 鄒牟(Chumo, 추모), ya da 仲牟 (Jungmo, 중모) şeklinde söz ediliyordu.

Dikilitaşın ifade ettiğine göre Jumong, Goguryeo'nun atası ve ilk imparatoru olmasının yanında Buyeo kralıyla nehir tanrıçası Habaek kabilesinin kızının oğullarıdır. Samguk Sagi ve Samguk Yusa ek bir ayrıntı olarak Jumong'un annesinin adının Yuhwa olduğunu betimlemiştir. Jumong'un biyolojik babasının da "güçlü insan" ve "cennetin prensi" anlamına gelen Hae Mosu adında biri olduğu söylenmektedir. Samguk Sagi de Yuhwa'yı baştan çıkaran Hae Mosu'nun gükyüzü tanrısı olduğunu açıklamaktadır. Buyeo'nun veliaht prensi Daeso'nun suikast girişimi üzerine Jumong Buyeo'dan kaçmıştır. Dikilitaş ve sonraki Kore kaynakları Jumong'un hangi Buyeo'dan geldiği konusunda uyuşmamaktadır. Dikilitaş Jumong'un Kuzey Buyeo'dan geldiğini; Samguk Sagi ve Samguk Yusa da Doğu Buyeo'dan geldiğini söylemektedir. Jumong sonuçta yöneticisinin kızıyla evlendiği Jolbon Buyeo konfederasyonunu kurmuştur. Anavatanındaki küçük gruplar halindeki destekçileriyle Goguryeo'yu kurarak imparator olmuştur.

Jumong'a Buyeo hükümdarlarının adı olan Hae, soyisim olarak verilmişti. Samguk Yusa'ya göre Jumong, kutsal atalarının yansıması bilinciyle soyadını "Ko" olarak değiştirdi. Jumong, M.Ö. 36'da Biryu kabilelerini, M.Ö. 33'te Haeng-in'i ve M.Ö. 28'de de Kuzey Okjeo'yu fethederek adından söz ettirmiştir.

Merkezileşme ve İlk Yayılma (1. Yüzyıl Ortaları)

Goguryeo, çeşitli Yemaek kabilelerinin birliğinden Hun nehri havzasının kontrolünden gücünü hızla büyüterek ilk devleti kurmuştur. Goguryeo'nun anavatanı, söylenenlere göre dağlık ve tarım yapılmasına uygun olmayan bir ülke olmasına rağmen halkını besleyebiliyordu.

Komşularını yağmalamaya düşkün olduğu için Goguryeo'nun kaynak sıkıntısında olmadığı bilinir. M.S. 53'te Goguryeo kralı Taejo'nun zamanında beş yerel kabile, imparatorluk içinde beş ayrı yönetim bölgesini yönetecek şekilde yeniden örgütlendiler. Dış işleri ve askerler kralın denetimindeydi. Saldırgan askeri faaliyetlerin, komşu kabilelerden zorla vergi almaları ve hatta Goguryeo'ya politik ve ekonomik yönden hakim olmalarını sağlayabilirdi.

Taejo, Kuzeydoğu Kore'deki Okjeo kabilelerinin yanısıra Doğu Ye ve Güneydoğu Mançurya ile Kuzey Kore'yi fethetti. Kaynakların ve insan gücünün artmasıyla kabilelere boyun eğdiren Goguryeo, Kore ve Liaodong yarımadalarındaki Han İmparatorluğu'nun komutanlıklarından Lelang, Xuantu ve Liaodong'u işgal ederek tamamıyle bağımsız olmuştur.

Taejo, genellikle fethettiği kabilelerin reislerini serbest bırakırdı; ancak Goguryeo'nun kraliyet işleriyle ilgilenen yöneticilere verdikleri raporlar onların ağır vergiden ayrı tutulmasını sağlardı. Taejo ve halefleri genişlemeye devam etmek için artan kaynaklarını kuzeybatıya yönlendirmişlerdi. Yeni yasalar, köylüleri ve soyluları denetim altında tutuyor ve kabile liderlerini merkez soyluların içine çekiyordu. Kraliyetin gücünün artması için kraliyet sırası kardeşlere ait olmaktan çıkıp baba soyuna ait olması şeklinde değiştirildi.

Goguryeo imparatorluğunun genişlemesiyle Liaodong komutanlığıyla direkt askeri ilişki içine girildi. Liaodong'un baskısıyla Goguryeo başkentini Hun Nehri vadisinden, Wandu Dağı yanındaki Yalu Nehri vadisine taşımak zorunda kaldı.

Goguryeo - Wei Savaşı (244 CE)
Han İmparatorluğunun yıkılmasından sonra kaos devam ediyordu. Han İmparatorluğunun komutanları yenilmişti. Goguryeo, Han İmparatorluğundan sonra yeni kurulmuş olan Çin’in Wei Hanedanlığı ile savaşarak sınırlarını genişletmek istiyordu. 220 CE’de Wei Hanedanlığını vergiye bağladı. 238 CE’de Goguryeo ile Wei bir anlaşma yaptılar ve amaçları Liadong’u yok etmekti. Liadong yarımadası Wei tarafından zaptedildiği zaman Goguryeo ve Wei arasında anlaşma bozuldu. Wei’nin kışkırtması ile 244 yılında Goguryeo, Liadong’un batı bölgesine saldırmıştı. Daha sonra bunu fırsat bilen Wei, Goguryeo’nun başkenti olan Mt. Hwando’ya saldırdı ve yok etti. Orduları yok edilen Goguryeo kralı ise kaçtı ve doğudaki Okjeo kabilesine sığındı.

Güçlenmeye Başlama ve Gelişme - Yükselme Dönemi (300 ile 390 CE)
Wei Ordusu savaştan sonra Goguryeo’yu yok ettiğini düşünmüş ve o bölgeden ayrılmıştır. 70 yılda içinde Goguryeo başkenti yeniden kurdu. Bu başkentin adını ise Mt. Wandu olarak koydular. Tekrardan Liadong, Lelang and Xuantu’ya akın etmeye başladılar. 313 yılında Goguryeo bir yandan Liadong’un oraya kadar yayılmaya devam ederken diğer taraftanda Goguryeo’nun 15. kralı Micheon tarafından Legang’daki Çin generali bozguna uğratıldı.

7.yy’ın ortalarına kadar yarımadanın sahipliğini üç krallık yaptı. 342 yılında Çinlilerden gelen (Xianbei, Former Yan (16 krallıktan biri olan Çin krallığı) , Gao Yun ) bazı ataklara karşı olan gerilemeler geçici oldu. 371 yılında Baekje kralı Geunchogo Goguryeo’nun en geniş şehri olan Pyongyang’ı yağmaladı ve Goguryeo 16. kralı olan Gogukwon’u savaşta öldürdü.

372 yılında ölen kralın yerine Sosurim geçti. Bu kralda yeni hukuk kurallarını ve Budizm dinini seçenleri de kabul edeceğini ilan etti. Taehak (태학, 太學) adıyla da anılan eğitim enstitüsünü kurdu. Askeri alanlarda da bazı reformlar yaptı.

Goguryeo'nun Gücünün Zirvesi (391 ile 531 CE)

476 CE’de Goguryeo en iyi dönemini yaşadı. Goguryeo’nun 19. kralı olan Gwanggaeto the Great (R. 391 - 412 CE) zamanında herşey en üst düzeyde iyi olarak yaşanmıştır. Gwanggaeto zamanında Manchuria’nın güneyinde bulunan Jilin şehrinde hala bu kralın olağanüstü başarı hikayeler anlatılmaktadır. Daha sonra 20. kral Jangsu zamanında da bu ilerleme gelişmiş ve devam etmiştir.

Gwanggaeto;
Buyeo’dan 64 şehir, 1400 köy zaptetmiş ve almıştır.
Çin’in 16 krallığından biri olan Later Yan’ı yok etmiştir.
Buyeo’yu ve kuzeydeki Mohe kabilesini de istila etmiştir.
Baekje krallığına da boyun eğdirmiştir.
Gaya krallığını sona erdirmeye çalışmış ve onları kendine bağlamıştır.
Silla ile 50 yıldan beri süregelen yarımadanın hakimiyetinin kimde olacağı konusunda savaş yaptı.

Gwanggaeto’nun hükümdarlığının son zamanlarında yarım adanın kuzey ve orta bölgelerinin yanı sıra Manchuria’nın güney tarafında da tartışmasız söz sahibi olmayı başarmış ve kontrolü ele almıştı. Şimdiki Seoul’un olduğu yere kadarki bölgeler hep Goguryeo’nun kontrolü altındaydı.
Gwanggaeto’nun oğlu olan Jangsu 413 yılında tahta geçiyor. 427 yılında başkenti Mt.Wandu’dan Pyongyang’a taşıyor. Jangsu’da babası gibi o bölgelerin hakimi olmaya devam ediyor ve doğuda Songhua nehrine kadar sınırlarını büyütüyor.

5. yüzyılın sonlarına doğru Buyeo’yu ve Mohe ve Khitan gibi kabileleri de içine alıyor. Kuzeyde Çinli olan Northern Wei ile çekişmeleri oluyor. Aynı zamanda Silla ile de mücadele etmeye devam ediyor.

İç Sorunlar (531 ile 551 CE)
6. yüzyılda Goguryeo en yüksek dönemini yaşadı. Goguryeo’nun 22. kralı Anjang kardeşi Anwon tarafından suikast sonucu öldürüldü. Tahta Anwon geçti. Bu dönemde soylular daha fazla yönetimde söz sahibi oldular. Politik görüşlerdeki bölünme ve fikir ayrılıkları içten içe derinleşti. Tahta 18 yaşındaki Yangwon geçti. Fakat bu politik sorunlar hiçbir zaman tam anlamıyla çözülemedi. Yetkili görevlerdeki ve kontrolü ele geçirmek isteyen bazı hain kişiler tarafından yönetim iyice kötüleşmeye başladı.

550 yılında yönetimde söz sahibi olmak isteyen Tuchueh isimli grup tarafından kuzey bölgesi ve bu bölgedeki bazı kaleler zaptedildi. 551 yılında iç sorunlar yüzünden gittikçe zayıflamaya başlayan Goguryeo’ya Baekje ve Silla krallıkları da saldırmaya başladılar.

6. ve 7. YÜZYILLARDAKİ SAVAŞLAR
6. ve 7. yüzyılda Goguryeo İmparatorluğu çoğunlukla Çin’in Sui ve Tang İmparatorlukları ile savaştı. Baekje ve Silla Hanedanlıkları ile de karmaşık ilişkiler içindeydi. 3 hanedanlık birbirine bazen düşman gibi bazen de dost gibi davranıyordu. Ayrıca bu dönemlerde kuzeydoğuda Göktürkler ve kuzeybatıda Moğollarla da bir dostluk içindeydiler.

Goguryeo'nun Han Nehri Vadisi'ni Kaybetmesi
551'de Baekje ve Silla ittifak yaparak Goguryeo'ya saldırmış, yarımadanın merkezinde önemli bir stratejik noktası ve çok zengin tarım bölgesi olan Han Nehri Vadisi'ni işgal etmiştir. Baekje'nin Goguryeo kalelerine yapmış olduğu pahalı saldırılarla güçlerini tüketmiştir. Yardım teklifi bahanesiyle gelen Silla kuvvetleri saldırıp 553'te tüm Han Nehri Vadisi'ni ele geçirmiştir. Bu ihanete kızan Baekje kralı Seong, ertesi yıl Silla'nın batı sınırına misilleme baskını yapma planını uygulamaya geçirmiş ancak esir alınıp öldürülmüştür.

Kore yarımadasının ortasındaki bu savaşın önemli bir sonucu vardı. Baekje'yi Kore yarımadasının en güçsüz oyuncusu yapıp, genişlemenin temeli olan önemli bir kaynak ve bereketli bölgeyi Silla'ya vermişti. Bunun tersi olarak da zayıflayan imparatorluk Goguryeo'nun bu alanı kullanmaktan mahrum etmiştir. Ayrıca Silla'nın ilerleme süreci anlamına gelen, Çin hanedanlıklarıyla ticaret ve diplomatik işlerini yürütmesi için Sarı Deniz'i direkt kullanma hakkının verilmesiydi. Böylece Silla medeniyetleşmenin başlangıcı için Goguryeo'ya daha az güvenebilir ve kültür ve teknolojiyi direkt Çin'den alabilirdi. Silla'nın Çin'e artan bu eğilimi bir ittifak yaratacak ve 7. yüzyılda Goguryeo'nun feci bir biçimde yıkılmasıyla sonuçlanacaktı.

Goguryeo - Sui Savaşları
Goguryeo'nun genişlemesi, Sui Hanedanlığı'yla uyuşmazlık yaratıp tansiyonu yükseltiyordu. Liaoxi bölgesinde Goguryeo askeri saldırıları Sui'yi kışkırtmış ve 598'deki Goguryeo Sui Savaşları'nın birincisiyle sonuçlanmıştır. 612, 613 ve 614'te birbirini izleyen seferlerde Sui Goguryeo'yu istila etmekte başarısızdı; ancak küçük tavizler verip itaat etme vaatlerini hiçbir zaman yerine getirmedi. 613 ve 614'teki seferleri başarısızlıkla sonuçlanmıştır. 613'teki sefer, Sui generali Yang Xuangan'ın Sui İmparatoru Yang'a karşı ayaklanmasıyla sona erdi. Goguryeo, kaçan Sui generali Husi Zheng'i teslim etmeyi teklif ederek geri verdi ve İmparator Yang da Husi'yi idam etti böylece 614 seferi de son buldu. İmparator Yang, 615'te Goguryeo'ya tekrar saldırmayı planladı; fakat Sui'nin bozulan iç durum yüzünden başaramadı. Sui, İmparator Yang'un yönetimine karşı yapılan ayaklanmalarla güçsüzleşiyordu. İsyancılar Sui'nin can damarı olan bölgedeki askerler yüzünden lojistik destek gönderemeyeceklerinden daha fazla saldıramıyorlardı.

Sui'nin kendisine felaket getiren seferi 612'deydi. Sui Hanedanlığı'nın Tarihi'ne göre 30 bölgenin ordusu yaklaşık 1,133,800 muharip kıta seferber edilmişti. Liao Nehri'nde Goguryeo'nun takviye hattının sıkışıp kalmasının yanında 9 bölgeden yaklaşık 305,000 kişilik birliğin çıkarması, ana savunma hattını atlatıp yönünü Goguryeo'nun başkenti Pyeongyang'a doğru çevirmiş, Sui donanma kuvvetlerine ikmal ve erzak yardımıyla katılmıştır. Bununla birlikte Goguryeo Sui donanmasını yok ettiği sırada Sui'nin 9 bölgesinin ordusu Pyeongyang'a varmıştı ancak uzun bir kuşatma için yeterli erzağa sahip değildi. Sui askerleri geri çekilirken General Eulji Mundeok, yönettiği Goguryeo askerleriyle Pyeongyang dışında kurduğu pusuyla zaferi getirdi. Salsu Nehri Savaşı'nda Goguryeo askerleri, su bendinden suyu bırakarak Sui ordusunu yarmış ve kaçış yollarını kesmiştir. 305,000 askerden sadece 2,700'ü Sui'ye kaçabildi.

Bu savaşlar Sui Hanedanlığı'nın hazinesini tüketmiş; isyanlar ve politik sorunlarla Sui Hanedanlığı 618'de parçalanmıştır.

Goguryeo - Tang Savaşı ve Tang - Silla İttifakı
Goguryeo, Tang Taizong vasıtasıyla saldırdı. Sefer, sayısız atakların karşısında stratejik noktaları ele geçiremeyen Çinliler için başarısızdı.

Tang, Goguryeo'nun batısındaki müttefiki Göktürklerin bozguna uğramasından sonra rakibi Silla'yla ittifak yaparak güçlendi. Goguryeo'nun artan politik kararsızlığını askeri general Yeon Gaesomun'un 642'de İmparator Yeongnyu'yu öldürmesi takip etti ve Tang ile Goguryeo arasında tansiyon yükseldi. Yeon, Tang'a karşı gittikçe artan provokatif tutum sergiledi.

645'te Tang imparatoru Taizong, Goguryeo'ya karşı bir başka saldırı başlattı. Tang Goguryeo'nun savunma ağını yenilgiye uğratabilirdi; fakat son savunma zinciri olan Ansi Kalesi'nde zorluklar vardı. Kore tarihi kaynakları Ansi'nin savunmasını yöneten başarılı komutanın isminin tarihte kaybolmasını kabul etmelerine karşın, Kore sözlü geleneği Yang Manchun'un general olarak görev başında bulunduğunu atfetmektedir. Sonunda, Tang Taizong Ansi'yi alamamış ve Tang ordusu Ansi'nin kuşatmasında verdiği kayıpların acısı ve erzak sıkıntısı yüzünden geri çekilmiştir. 649'da Tang Taizong'un ölümünden sonra Tang orduları 661 ve 662'de Goguryeo'yu fethetmeleri için gönderilmiş; ancak Yeon Gaesomun'un başarılı savunması ve Tang saldırılarının önemli kayıplar vermesiyle Goguryeo fethedilememiştir.

Yıkılışı
660 yılında Goguryeo’nun güneydeki müttefiği Baekje Krallığı idi. Silla ve Tang da birbirleriyle müttefik olmuştu. 8 yıl boyunca her iki taraf da birbirine saldırdı. 666 yılında Yeon Gaesomun öldü. Goguryeo komutanı Gaesomun’un ölmesi sonucu onun 3 oğlu arasında kavgalar çıkmaya başladı.

Yeon Namsaeng (Yeon Gaesomun’un oğlu) Goguryeo’nun kuzeyindeki birçok şehri kuşattı. Çin’in Tang İmparatorluğu’da başkent olan Pyongyang şehrini ele geçirdi.

Bu sırada Yeon Jeong To (Yeon Gaesomun’un kardeşi) ise Silla Generali Kim Yushin’i öldürdü ve güneyde ilerlemeye devam etti.
Kasım 668 tarihinde ise Goguryeo’nun 28. ve son kralı Bojang, Çin İmparatoru Tang Gaozong tarafından yakalandı.
8 yıl sonra Silla-Tang ortaklığı sonunda galip gelmiş oldu. Goguryeo İmparatorluğu ise 668 yılında yıkıldı. Goguryeo’nun son kralı Bojang ise Tang İmparatorluğu tarafından sürgün edildi.

668 yılında bir süre boyunca yarımadada Silla ve Tang İmparatorluklarının dedikleri oldu. Goguryeo yıkıldıktan sonra o imparatorluğun savunucuları ve halkı problem çıkarmaya başladı. Tang İmparatorluğu ve Çinli General Xue Rengui bu problemlerle uğraştı. Daha sonra bu durumu fırsat bilen Silla, Tang’a karşı baskı yaptı ve üstünlük kurmaya çalıştı. Ancak onlarında gücü Taedong Nehrinden öteye geçemedi.

677'de Tang, Bojang'ı Doğu'daki güvenliği sağlaması için Liaodong komutanlığı'nın himayesi altındaki devletin generalliğine getirdi. Bu arada Bojang asileri kışkırtarak Tang’a karşı isyan yaratmaya çalışıyordu. Eski Goguryeo’yu yeniden canlandırmaya çalışıyordu. Bu yaptığı öğrenilince Szechuan’ a (Sichuan) sürgün edildi. Daha sonraki yıllarda ise burada hayatını kaybetti.


Yıkılıştan Sonra Yeniden Canlanma Çabaları
668 yılında Goguryeo’nun yıkılmasından sonra Goguryeolu insanlar Tang ve Silla’ya karşı isyan başlattı. Bu isyancıların aralarında Geom Mojam, Dae Jung-sang ve birkaç ünlü generalde bulunmaktaydı. Tang hanedanlığı denedi ama gücü elde etmeyi başaramadı.

Tang İmparatorluğunun Doğu bölgesinde bulunan general geldi ve Goguryeolu isyancıları kontrol altına almayı başardı. General Xue Rengui’nin başarmış olduğu ilk önemli görevdi bu. Son kral Bojang bu hareketleri desteklediği için sürgün edildi. Kralın soyundan gelen kişilerden olan Go Jang ile Çin’in Shandong bölgesindeki An Shi asiler grubu ve Yi Jeonggi'ni asiler grubu Tang’dan ayrılarak bağımsızlığını ilan etti.

Geom Mojam ve Anseung Hanseong’da son talimatları verecekti. Ancak Anseung Silla imparatorluğu tarafından yakalanınca başarısız oldular. Anseung Bodeok Krallığını kurdu. Asilerle birlikte Kral Sinmun’a karşı savaşacaktı. Aneong daha sonradan Silla’da oturmaya ve orada yaşamaya karar verdi. Sillalı bir kızla evlendi ve Silla Kraliyet soyadı olan “Kim” soyadını aldı.

Dae Jung-sang ve oğlu Dae Joyeong, Goguryeo generalleriydi. 668 yılından sonra Goguryeo’ya ait olan kuzey tarafındaki pek çok toprakları geri almayı başardılar. Great Jin isminde bir krallık kurdular. Dae Jung-sang’ın ölümünden sonra bu krallığın adı Balhae Krallığı olarak değiştirildi. Balhae’nin güneyi Silla Krallığı tarafından kontrol ediliyordu. Güneyde Taedong Nehrine kadar Silla hakimdi. Manchuria (şimdiki Çin ülkesinin kuzey doğu kısımları) toprakları Balhae tarafından fetedildi. Balhae’de Goguryeo’nun izinden gitmeye kararlıydı. Japon devletleri ile yazışmalar yaptılar.

10. yüzyılın başlarında Gung-ye isimli asi ruhlu bir general Taebong’u kurdu. Sonradan buranın ismi Hu-Goguryeo (“Later Goguryeo”) oldu. (Sonraki Goguryeo anlamında yani)
Bu devlet de Silla’ya karşı düşman olduğunu ilan etti. Bu devlet de Goguryeo’nun yolundan gidiyordu. İsimlerini daha sonrada Goryeo olarak değiştirdiler.

ORDU VE DONANMA
Goguryeo’nun Ordu Anlayışı
Goguryeo askerleri bir bütün gibi hareket ediyordu. Kümeler şeklinde sınırlarda devamlı bekleyen askerleri vardı. Bunların yanında özel birliklerde vardı. Askeri birliklerin pozisyonları ve yaptıkları şeyler kalıtsaldı. Ancak bir sonraki kuşağa üniformalarını (askeri kıyafetlerini), yapısal şeyleri, komuta şeklini bariz kanıt olacak şekilde bırakmıyorlardı. Merkezi komuta zincirinin nasıl olduğu bir enstitü (kurum) kurulup anlatılmamıştı. Bunu Goryo Hanedanlığı yaptı. Orduların gücü daha çok adamların gücüne dayanıyordu. Halktan iyi savaşan kişileri askere alıyorlardı. Goguryeo, 50.000 askerle savaşıyordu ve duruma göre de bu sayı daha da artabiliyordu.

Eski kaynakalardan yapılan araştırmalara göre 668 yılındaki kayıtlarda toplam 675.000 kişi ülkesinden atılmış, 176 askeri garnizonda kral Bojang’ı koruyormuş.

Goguryeo’daki her adam askeri savunma için gerekliydi. Herkes askere alınıyordu. Eğer ekstra para ödemişlerse ya da hububat, tahıl gibi malzeme yardımı yapmışlarsa askerlik hizmetini yapmıyorlardı.

Arkeolojik kazılarsa mezarlarda krallarla gömülen eşyalar arasında 11 cm uzunluğunda sivri uçlu demir bronz karışımı parçalar bulundu. Bunların askeri malzemeler olduğu düşünüldü. Bunların bir benzeri olan kopyaları şu an Japonya’da Kofun Era mezarlıklarında da bulundu.

Askeri Malzemeler (Araç ve gereçler, teçhizatlar)
Goguryeo’nun mermi gibi kullandığı araç ok ve yay idi. Yaylar atış hızını güçlendirici, iki ucunun eğimeri eşit olacak şekilde tasarlanıyor ve yapılıyordu. Bu savaş silahları süvarilere karşı kullanılıyordu. Bunların yanında mızraklarda kullanılmaktaydı.

Goguryeo savaşcıları 2 tür kılıç kullanıyordu. Birinci tür; iki tutma yeri bulunan ve buraların kenarlarında da sağa ve sola dogru iki küçük çıkıntı bulanan türlerdi. Bu türü genellikle düşmana fırlatmak için kullanırlardı. Diğer çeşit kılıç ise; tutma yeri kolay kavranabilmesi için daire şeklinde ve daha rahat tutulması için uzunca yapılmıştır.

Zırhların kaskları (miğferleri) Orta Asya insanlarının kullandıkları gibi aynı türden yapılmıştır. Bu miğferlerde süs olarak kanat tarzındaki küçük şeyler, deri, atkuyruğu kılları gibi çeşitli malzemeler kullanılmıştır.
Kalkanlar ise; vücudu koruyucu türden sağlam yapılıyordu.
Goguryeon’nun süvarilerine ise Gaemamusa (개마무사, 鎧馬武士) ismi veriliyor.

Güçlendirme
Goguryeo kaleleri bir tarafı ay gibi eğik şekil verilerek yapılmıştır. Akarsu ve onların kolları arasına inşa edilmiştir. Hendekler ve duvarlarda kalelerin yanında ekstra savunma için yapılmıştır. Kalenin duvarları (surlar) geniş taşlar konularak ve arasına kil sürülerek yapılmıştır. Çinlilerin kullandıkları topların surları yıkması çok zordu. Goguryeo’nun etrafında dağların ve nehirlerin olması onlar için büyük avantaj sağlamıştı.

Askeri Örgütlenme
Kral ile birlikte yılda 2 kez avlanmaya gidiliyor. Avlanma hileleri, pusu kurma yolları, savaşlarda nasıl daha iyi pusu kurulup daha çok düşman askeri nasıl öldürülür vb. planlar ve antremanlar yapılıyordu. Goguryeo askerleri bu konuda çok iyi şekilde eğitiliyordu.

Başkentte 5 ayrı ordu vardı. Süvarilerden oluşan ordu krala bağlıydı ve daha çok kralı korumaya yönelik çalışıyordu. Bu süvariler yaklaşık olarak 12.500 kişiden oluşuyordu.

Askeri üniteler 21.000 ile 36.000 asker arasında değişiyordu. Bu sayı bulunulan yere yani korunulması istenen bölgeye ya da valinin öncülüğüne göre ayarlanıyordu.

Askeri gruplar sınırların yanlarında bazı köylülerle beraber bulunup sınırları koruyorlardı.
Ayrıca soylular tarafından kontrol edilen özel grup askerlerde vardı. Bu sistemle Goguryeo ordusu dışarıdan hiçbir takviye kuvvete ihtiyaç duymadan rahat 50.000 asker savaşa gönderebiliyordu.

Çok özel durumlarda tüm askerlerini toplayarak bu sayı 300.000 askeri bulabilecek kadar güçlüydüler.
Goguryeo askeri donanma gücü değişik gruplara ayrılmıştı. Bunlardan bazıları; mızrakçılar, baltacılar, okçular, yaya askerler, at üzerindekiler, süvariler, ağır zırhlı süvariler vb. gibi
Diğer bazı gruplarda; mancınık ile ilgili grup, duvarlara tırmanabilenler, hücum edebilen grup şeklinde de özel durumlara bağlı olarak yapılan bölümler vardı.

Bu şekilde gruplandırma avantajlı oluyordu. Herkes yapması gereken işleri biliyordu. Herhangi bir karmaşa çıkmıyordu. Bu kişiler tüm doğru taktikleri uyguladığında savaşların kazanılamamsı gibi bir durum olmuyordu.

Askeri Strateji
Askeri donanma genellikle başlarında general, daha sonra onun korumalı adamları oluyordu. Okçular baltacı askerler grubu tarafından korunuyordu. Generalin önünde piyade askerleri bulunuyordu. Generalin önünde herhangi bir saldırı ihtimaline karşı ağır zırhlı korumalar oluyordu. Bunların da önünde ve ordunun en arkasında kovalama ve düşmanın zayıflığından yararlanmak için normal süvari grupları buluyordu. Bu gruplardan her biri aynı zamanda bir diğerini yani birbirlerini korumaklada görevliydiler.

Goguryeo’nun şehirlerindeki savunmaları ise hareketli savunma şeklindeydi. Şehirlerin ve kalelerin surlarında normal süvari birlikleri bulunuyordu. Bu askerlerin düşmanı bezdirmeye, engellemeye, durdurmaya ve geri püskürtmeye yönelik görevleri vardı.

Goguryeo için taktik, zeka ve strateji çok önemliydi. Askeri yönetimin en önemli kısmını bu strateji ve zeka kapsıyordu. Demir çağındayken yaptıkları mızrak başları ile Çinliler bile Goguryeo’ya hayranlık duymuştur. Goguryeo krallığı casusluk konusunda da çok iyiydi. Goguryeo’nun önemli casuslarından biri olan Baekseok Hwarangs of Silla’nın arasından bile geçebilir. (Hwarangs of Silla= Silla imparatorluğunun at üzerindeki okçuları, hem atabinen bi yandan da ok atabilen kişiler) (Baekseok hakkında Kore’nin en önemli tarih kitaplarından biri olan Samguk Yusa’da da bilgiler bulunmaktadır.)

KÜLTÜR

Goguryeo'nun kültürü, iklim, din ve sürdürülen birçok savaş yüzünden zamanın toplumundaki uğraşlarla şekillenmiştir. Kaybolan birçok kayıt gibi Goguryeo kültürü hakkında fazla bir bilgi yoktur.

Yaşam Biçimi
Goguryeo sakinleri, diğer üç krallığın kültüründe olduğu gibi atalarının modern hanboklarını giymişlerdir. İnsan eliyle yapılan dansçıların özenle hazırlanmış beyaz kıyafetleri resmedilmiş olarak bulunmaktadır.

Festivaller ve Uğraşları

Goguryeo halkının ortak uğraşları içmek, şarkı söylemek ve dans etmek şeklindeydi. Oyunlardan güreş de meraklı izleyicileri çekmişti.

Her Ekim, Dongmaeng Festivali düzenlendi. Dongmaeng Festivali'nde, tanrılara ayin yapıldı. Törenleri büyük kutlama ziyafetleri, oyunlar ve diğer aktiviteler takip etti. Sıklıkla kral atalarına ayin düzenledi.

Avcılığın bir erkek etkinliği olması yanında genç erkeklerin orduya alınmasında uygun bir yoldu. Avcılık partileri binicilik, geyik avlama, yaylar ve oklarla yapılan diğer oyunlardan oluşuyordu. Aynı zamanda okçuluk yarışmaları da yer alıyordu. Goguryeo güçlü askeri hünerlerini oldukça popüler olan binicilikle geliştirdi.

Din

Goguryeo halkı atalarını doğaüstü olduklarını düşünerek ibadet etmiştir. Goguryeo'nun kurucusu Jumong, insanlar arasında saygı duyulan ve ibadet edilen biriydi. Yılda bir kez yapılan Dongmaeng Festivali'ndeki dinsel bir tören Jumong, atalar ve tanrılar için yapılırdı.

Efsanevi hayvanlar da Goguryeo'da kutsal sayılıyordu. Anka kuşu ve ejderhayla beraber, güneş olarak tasvir edilip en güçlüsü kabul edilen üç ayaklı kuş Samjogo'ya da ibadet ediliyordu. Günümüzde Goguryeo kral mezarlarında efsanevi hayvanların resimleri bulunmaktadır.

Ayrıca Sasin'deki 4 efsanevi hayvana da inanılıyordu. Chungryong (mavi ejderha) doğuyu, Baek-ho (beyaz kaplan) batıyı, Jujak (kızıl anka kuşu) güneyi ve Hyunmu (siyah kaplumbağ, bazen yılanlar bir kuyruk olabiliyordu) kuzeyi koruyordu.

Budizm Goguryeo'da ilk defa 372'de ortaya çıktı. Yönetim Budizm'i tanıyıp öğretilerinin yaygınlaştırılmasını cesaretlendirmiş ve birçok manastırlarla tapınakların yapımı Goguryeo'nun saltanatında teşvik edilmiştir. Böylece Goguryeo bölgede Budizm'i benimseyen ilk krallık olmuştur. Bununla birlikte Budizm, Goguryeo'da olduğu kadar Silla ve Baekje'de de oldukça popüler olmuştur.

Kültürel Bağlantı

Goguryeo sanatı, çoğunlukla imgelerin gücü olarak mezar resimleri şeklinde korunmaktadır. Hassas biçimde detaylandırılan sanat, Goguryeo mezarlarında be diğer duvar resimlerinde görülebilir. Birçok sanat parçası resmin orjinal tarzını elinde bulundurmaktadır.

Taekwondo'nun ilk şekli olan Ssireum, Kore dansı, ondol, Goguryeo zemin ısıtma sistemi ve hanbok; Goguryeo'nun modern Kore kültüründe bulunan kültürel miraslarıdır.

MİRASI
Şehirlerin duvarları, kaleler, saraylar, mezarlar, insanların yapmış olduğu eserler Kuzey Kore’de ve Manchuria’da bulunmuştur. Tarihsel resimler ve Goguryeo mezarlarının olduğu yapılarda Pyongyang’da bulunmuştur. Bazı harabe şeklindeki yapılarda günümüz zamanında bile Çin’de bulunmaktadır. Çin’de Wǔ Nǚ Shān’de Jolbon’a ait kaleler bulunmaktadır. Kuzey Kore’de Huanren’in yakınlarında Goguryeo’ya ait yapılar bulunmaktadır. Ji’an da Goguryeo mezarlarından oluşan büyük bir bölge bulunur. Çinli bilim adamları Kral Gwanggaeto ve onun oğlu olan Jangsu’nun mezarlarının burada bulunduğunu söylemişlerdir. İlk buluntular Goguryeo’nun 5. yüzyılın başlarındaki yapıtlardır.

Dünya Mirası Sit Alanları
UNESCO, Başkent şehirleri ve Goguryeo Krallarının mezarlarını bulup onları koruma altındaki yerlere eklemiştir. Çin’de ve Kuzey Kore’de bulunan tarihi alanlar 2004 yılında koruma altına alınmıştır.

İsim
Kore’nin şimdiki ismi Goryeo Hanedanlığı (918-1392) zamanından kalmadır. Goryeo aynı zamanda Goguryeo’nun diplomatik ilişkiler içinde olduğu komşu ülkelerden biridir. 520 yılından sonra Goryeo’nun Çinlilerle ve Japonlarla olan ilişkileri daha iyi olmuştur.

DİL

Samguk Sagi'de de kayıtlı olan, Goguryeo tarafından fethedilen yerlerdeki yer isimlerinin parçalarına dayanarak Goguryeo kelimelerinin günyüzüne çıkarılmasıyla ilgili bazı akademik girişimlerde bulunuldu. Ancak yer isimlerinin dilbilimsel olarak kanıtlanmasında uyuşmazlıklar vardır. Bazı dilbilimciler, Buyeo, Goguryeo, Baekje ve Eski Japonya'nın sözde "Buyeo dilleri" ailesinden olduklarını ileri sürmektedirler. Çin kayıtları da Goguryeo, Buyeo, Doğu Okjeo ve Gojoseon'un benzer dillere sahip olduğunu fakat Goguryeo dilinin Malgal (Mohe)'dan önemli ölçüde farklı olduğunu belirtmektedir.

Doğu Asya'daki diğer birçok krallıkla beraber Goguryeo da Çince karakterleri kullanıp Klasik Çince yazmıştır. Goguryeo dili, birkaç kelime dışında bilinmemekle beraber çoğu kez Silla diliyle benzer olduğu ve Tunguzca'dan etkilendiği ileri sürülmektedir. Altay dil ailesi savunucuları ise Goguryeo dilini sık sık aynı dil ailesinin üyesi olarak sınıflandırmaktadır. Birçok Koreli dilbilimci Goguryeo dilinin Altay dillerine çok yakın olduğunu varsaymaktadır.

Baekje ve Goguryeo arasındaki çarpıcı benzerlikler ise efsanelerde anlatıldığı gibi Baekje, Goguryeo'nun kurucusunun çocukları tarafından kurulmuştur. Devlet memurluklarındaki Goguryeo isimleri çoğunlukla Baekje ve Silla'dakilerle benzerlik göstermektedir.

Goguryeo'daki bazı kelimelerin kaynağı eski Kore dilinde (10. yüzyılın başları 14. yüzyılın sonları) bulunabilir; ancak çoğu Silla kaynaklı olanlarıyla değiştirilmiştir

MODERN POLİTİKA

Goguryeo Üç Krallık'tan biri olarak görülmüş ve birçok Çin'e ait olmayan kaynaklar tarafından Koreli olarak tanımlanmıştır. (Britannica Bilinmeyen bir yıl, Encarta 2007, CIA World Factbook 2007 ve Columbia Ansiklopedi 2005)

Goguryeo Çince'de Çin'in bölgesel gücü olarak nitelendirilmiş ve vatandaşlarının gururla baktığı eski bir krallık olarak gördükleri Goguryeo hakkında Kuzey Kore ile Güney Kore arasında hararetli tartışmalar yaratılmıştır. Çin de Goguryeo'nun bir Kore krallığından ziyade Çin'in bölgesel krallığı olduğunu iddia etmektedir.

Çin, Goguryeo'yu salt ya da eşsiz Koreli'den ziyade Çin'in bölgesel tarihinin bir bölgesi olarak görmektedir. Çinli tarihçi Sun Jinji 1986'da Goguryeo'nun Kore Yarımadası'ndaki Üç Krallığın tarihinden ayrı olduğunu belirtmiştir. Ayrıca "Buyeo ve Goguryeo halkının kuzeybatı bölgesinde yaşamış aynı nesle sahip Çinliler olduğunu, Kore halkının da Silla soyunun bir parçası olduğunu" kanıtlamaya çalışmıştır (Sun 1986, Yonson 2006). Bu bakış diğer ünlü Çinli tarihçiler tarafından da desteklenegelmiştir. Ancak Çinli bilginler bu meselede tek ses olamamışlardır. Birçok Çinli tarihçi de Goguryeo tarihinin Kore ve Çin'de "İki unsurun bir çatı altındaki tek tarihi" (一史两用论, yishi liangyong lun) (Sun 2004a) olarak paylaşıldığını kabul etmektedir. Daha yakın bir tarihte Çin Sosyal Bilimleri Akademisi (CASS), Çin'in Kuzeydoğu Projesi Çalışması ile üç kuzeydoğu ili hakkında yeni bir tartışma yaratmıştır. Çin tezlerine göre Goguryeo'nun Kuzeydoğu Projesi'ndeki tarihi mirası iki temel nokta üzerine kurulmuştur: ilki Goguryeo ülkesi Han İmparatorluğu'nun Xuantu komutanlığı dışında büyümüş ve ayrıca Çinliler, Goguryeo ve Balhae'nin bugünkü Mançuların ataları olduğu iddia edilen Çin'in Qing Hanedanlığı tarafından hükmedilen Mohe (Malgal) halkı tarafından kurulduğunu düşünmektedirler (Syb 2004b, Yonson 2006). CASS'ın çalışmasının hükümleri Çin-Güney Kore ilişkilerinde gerilime neden olmuştur.

Bugünkü Çin'de kurulan Kore ülkesi Goguryeo'nun toprakları Mançurya ve Kore yarımadasında bulunuyordu. Goguryeo ikinci başkentini Kuzey Kore'deki Pyeongyang'a kurmuştur. Başkent taşınmadan önce Goguryeo toprakları bugünkü Kuey Kore ve Mançurya'nın bölgelerinden oluşuyordu.

Goguryeo ülkesi, Kore halkının büyük atalarından biri olan Buyeo halkı tarafından kurulmuştur. Goguryeo ve Baekje, Buyeo'nun varisi durumundaki ülkelerdir. Goguryeo krallığının yıkılışının ardından 700,000'i dışında 30,000 Goguryeo halkı Çin tarafından asimile edilmiştir. Balhae, Goguryeo nüfusunun çoğunu kabul etmiştir. Balhae'nin kurucusu da bir Goguryeo asilzadesiydi. Khitanlar Balhae'yi istila ettiğinde Goguryeo halkının çoğu Goguryeo'ya geri kaçmıştır. Üstelik Çin İmparatorluğu'na bağımlı kalan Goguryeo'nun ömrü yaklaşık 700 yıl sürmüştür. Silla, Goguryeo gibi birçok Kore hanedanlığı ve krallığı ömürlerini sürdürmek için Çin Hanedanlıkları'yla bağımlı ilişkiler sürdürmüştür. Duvarlara resmedilmiş geleneklerin birçoğu (Ssireum, Taekwondo, ondol, dans vb.) bugün Kore kültüründe bazı şekillerle kendisini göstermektedir.Ve "Kore" isminin kökeni "Goguryeo" isminden değişime uğrayan "Goryeo"dan gelmektedir. ??? Goguryeo, Gwanggaeto Dikilitaşı'nda aynı zamanda Goryeo olarak ifade edilmektedir. Goryeo, Goguryeo'nun soyundan gelen bir hanedanlık olarak kurulmuş ve bu nedenle Goguryeo'nun ismi benimsenmiştir. Bu görüş, eski Çin hanedanlıklarının tarihi kayıtlarında ve dünya tarih akademisinde Goguryeo'nun Çinli olduğunu yalanlamaktadır.